"Chuyện lạ" tại 5 cảng biển lớn nhất Việt Nam sau cổ phần hóa

Các số liệu thống kê cho thấy dù doanh thu và sản lượng vận tải tại các cảng biển lớn như Cảng Hải Phòng, Cảng Sài Gòn, Cảng Đà Nẵng đều tăng không nhiều nhưng lợi nhuận của các doanh nghiệp này đều tăng sốc sau khi cổ phần hoá.

Nguồn tin riêng của báo Lao Động đã cung cấp những số liệu cho thấy sự khác biệt về doanh thu và lợi nhuận của 5 cảng biển hàng đầu Việt Nam. Theo đó, số cảng này đều có lợi nhuận tăng vọt sau khi cổ phần hoá dù doanh thu không tăng nhiều.

Rõ nét nhất là Cảng Sài Gòn, vào thời điểm trước cổ phần hoá, năm 2014 doanh thu cả năm đạt 1.073 tỉ đồng và lợi nhuận 79 tỉ đồng. Đến sau khi cổ phần hoá, trong năm 2017, doanh thu của cảng đạt 1.161 tỉ đồng, tăng chưa đầy 100 tỉ đồng so với 3 năm trước nhưng lợi nhuận đạt mức 498 tỉ đồng, tăng 418 tỉ đồng, cao gấp hơn 6 lần so với năm 2014.

Tương tự, tại Cảng Cam Ranh, vào thời điểm trước cổ phần hoá, năm 2014 doanh thu cảng đạt 117 tỉ đồng, lợi nhuận 1 tỉ đồng. Tới năm 2017, sau khi cổ phần hoá, doanh thu toàn cảng chỉ tăng 7 tỉ đồng lên 124 tỉ đồng nhưng lợi nhuận đã tăng lên gấp 10 lần và đạt 10 tỉ đồng.

Ở Cảng Nha Trang, doanh thu năm 2014 đạt 148 tỉ đồng, lợi nhuận 12 tỉ đồng và tới năm 2017 doanh thu chỉ tăng 18 tỉ đồng lên mức 166 tỉ đồng trong khi lợi nhuận tăng hơn 2 lần lên 26 tỉ đồng

Ở 2 cảng còn lại, câu chuyện cũng gần tương tự. Cụ thể, ở Cảng Hải Phòng, vào năm 2013 - thời điểm trước cổ phần hoá doanh thu cả năm đạt 1.939 tỉ đồng và lợi nhuận là 460 tỉ đồng. Tới năm 2017 doanh thu cảng Hải Phòng tăng lên 2.069 tỉ đồng, và lợi nhuận tăng tương ứng lên 561 tỉ đồng.

Còn Cảng Đà Nẵng năm 2013 đạt doanh thu 471 tỉ đồng, lợi nhuận 69 tỉ đồng và tới năm 2017 doanh thu 601 tỉ đồng, lợi nhuận 162 tỉ đồng.

Lý giải về thực tế doanh thu tăng ít lợi nhuận tăng nhiều sau cổ phần hoá tại các cảng biển lớn ở Việt Nam, một chuyên gia trong ngành cho rằng đó là do sau khi cổ phần hoá việc quản trị doanh nghiệp đã tốt hơn rất nhiều, nhiều bài toán chi phí được tối ưu và doanh nghiệp tự quản thì "chi đồng nào chuẩn đồng ấy".

Bên cạnh đó, sau khi cổ phần hoá, nhiều dịch vụ gia tăng tại các cảng được quy về một mối thay vì bị phân chia bởi các nhóm lợi ích sân sau nên sản lượng hàng hoá cũng như doanh thu không tăng nhiều mà lợi nhuận tăng vọt.

Đánh giá về câu chuyện cổ phần hoá các cảng biển cũng như quá trình cổ phần hoá đang gây tranh cãi tại Cảng Quy Nhơn, chuyên gia này cho rằng khi cổ phần hoá nhà nước không hề bị thiệt, thậm chí còn có lợi rất nhiều bởi không mất thêm tiền đầu tư hạ tầng, doanh nghiệp lợi nhuận nhiều thì đóng góp thuế lớn. Doanh nghiệp phát triển cũng tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người lao động, cải thiện đời sống người lao động trong khi nhà nước vẫn có thể quản lý giám sát hoạt động doanh nghiệp bình thường.