Nội các của Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo bắt đầu từ ngày 24/9 tới Mỹ sẽ chính thức áp mức thuế suất 10% lên 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Đến 1/1/2019, mức thuế này sẽ được tăng lên 25%.
Được thông báo cách đây ít giờ, động thái này nhanh chóng đẩy cuộc xung đột thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới lên 1 mức mới. Ngay từ khi Mỹ thông báo ý định, Trung Quốc đã đe dọa sẽ đáp trả ở mức độ tương đương.
So với danh sách đề xuất trước đó, Nhà Trắng đã loại bỏ khoảng 300 mặt hàng, chủ yếu là các hàng hóa thiết yếu với người tiêu dùng Mỹ như đồng hồ thông minh, một số loại hóa chất, mũ bảo hiểm xe đạp hay ghế cao...
Thái độ cứng rắn
Trong 1 thông báo, ông Trump cho biết "nếu Trung Quốc trả đũa và nhằm vào những người nông dân của chúng tôi và những ngành khác, chúng tôi sẽ ngay lập tức theo đuổi giai đoạn 3 của cuộc chiến thương mại, tức là đánh thuế vào khoảng 267 tỷ USD hàng Trung Quốc".
"Chúng tôi đã rất rõ ràng về những thay đổi mà Trung Quốc cần phải thực hiện và cũng đã cho họ mọi cơ hội để đối xử với chúng tôi cân bằng hơn. Nhưng cho đến nay thì Trung Quốc không sẵn sàng thay đổi hành vi của họ", ông Trump nói trong thông báo. Ông Trump vẫn xoáy sâu vào việc các công ty Mỹ buộc phải chuyển giao công nghệ khi kinh doanh ở Trung Quốc do đó không thể bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Trung Quốc đã đưa ra giải pháp là sẽ nhập khẩu nhiều hàng Mỹ hơn để giảm mất cân bằng cán cân thương mại nhưng chừng đó là không đủ đối với ông Trump.
Tổng thống Trump vẫn bảo vệ chính sách thuế của mình bất chấp ông vấp phải những lời chỉ trích từ các nhà làm luật của đảng Cộng hòa và thậm chí uy tín chính trị của ông có thể bị tổn hại. Ông viết trên Twitter: "Thuế quan đã giúp cho Mỹ có 1 vị thế đàm phán rất mạnh, với hàng tỷ USD và việc làm chảy vào nước Mỹ, việc chi phí tăng lên là không đáng kể. Nếu các nước không có những thỏa thuận công bằng với chúng ta, họ sẽ bị đánh thuế!"
Tuần trước đã rộ lên thông tin Mỹ đề xuất tái khởi động đàm phán với Trung Quốc, một nỗ lực do Bộ trưởng Tài chính Steve Mnuchin dẫn đầu. Tuy nhiên Bloomberg dẫn nguồn tin thân cận cho biết không rõ cuộc đàm phán có thể tiến hành hay không bởi Trung Quốc đã tuyên bố sẽ từ chối đàm phán nếu như ông Trump áp dụng đợt thuế mới, và điều đó đã xảy ra.
Chứng khoán Mỹ giảm điểm, thị trường châu Á mở cửa trái chiều
Tin tức này ngay lập tức khiến TTCK Mỹ giảm điểm. Dow Jones đóng cửa giảm gần 100 điểm, chấm dứt chuỗi 5 phiên liên tiếp tăng điểm trong khi S&P 500 cũng kết thúc chuỗi tăng điểm đã kéo dài 5 ngày. Nasdaq giảm 1,4% vì các cổ phiếu Amazon, Apple và Micron giảm khá sâu.
Cổ phiếu Apple mất 2,6% do lo ngại hãng sẽ trở thành nạn nhân của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Trung Quốc chính là một trong những thị trường lớn nhất của Apple đồng thời nhiều mặt hàng của Apple cũng bị ảnh hưởng vì được sản xuất ở Trung Quốc và xuất ngược trở lại Mỹ.
Trong khi đó thị trường châu Á lại mở cửa trái chiều và phản ứng không quá mạnh. Thậm chí thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc đã tăng điểm. Thị trường Trung Quốc chỉ giảm nhẹ.
Nhân dân tệ giảm giá
Đồng nhân dân tệ giao dịch ở hải ngoại giảm giá 0,2%, xuống gần mức thấp nhất kể từ cuối tháng 8. Tổng cộng đồng tiền này đã giảm hơn 9% kể từ cuối tháng 3. Sáng nay NHTW Trung Quốc đặt tỷ giá tham chiếu ở mức mà theo đó nhân dân tệ giảm 0,07% so với ngày hôm qua, xuống thấp nhất kể từ 24/8.
Trong khi đó chứng khoán Trung Quốc là một trong những thị trường diễn biến tệ nhất thế giới kể từ đầu năm đến nay. Thuế quan của Mỹ làm trầm trọng thêm những lo ngại về sức khỏe của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vốn đang có nhiều dấu hiệu giảm tốc trong bối cảnh Bắc Kinh đang nỗ lực giảm nợ trong hệ thống tài chính.
Phiên hôm qua (17/9), Shanghai Composite đã đóng cửa ở gần mức thấp nhất kể từ 2014.
Trung Quốc sắp họp báo
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc - cố vấn kinh tế hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình - sẽ chủ trì một cuộc họp ngay trong sáng nay để nói về phản ứng đáp trả của Trung Quốc lên chính sách thuế mới nhất của ông Trump, Bloomberg dẫn nguồn tin thân cận cho biết.
Hôm qua, một bài xã luận trên tờ Thời báo hoàn cầu của Trung Quốc cảnh báo: "Mỹ cố gắng gia tăng căng thẳng để có thêm lợi thế trên bàn đám phán không phải là chuyện mới. Chúng ta đang hướng tới những đòn đáp trả "đẹp" hơn và sẽ tiếp tục khiến người Mỹ phải chịu đau đớn".
Theo Hak Bin Chua, chuyên gia của Maybank, việc các mặt hàng điện tử tiêu dùng có trong danh sách đánh thuế mới sẽ khiến toàn bộ chuỗi cung ứng ở châu Á bị gián đoạn, không chỉ ở Trung Quốc mà còn ảnh hưởng đến cả đảo Đài Loan, Hàn Quốc và Singapore. Tuy nhiên vẫn có những nơi hưởng lợi do dòng vốn đầu tư dịch chuyển, có thể là sang Việt Nam, Thái Lan và Malaysia.
Nhiều khả năng Trung Quốc sẽ từ chối đàm phán
Theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng đưa tin, nhiều khả năng Trung Quốc sẽ hủy các cuộc đàm phán thương mại mà phía Mỹ đề xuất sau động thái mới nhất của ông Trump. Bắc Kinh đang xem xét lại kế hoạch gửi đoàn đại biểu tới Washington vào tuần tới. Quyết định cuối cùng vẫn chưa được đưa ra.
Phát biểu tại một sự kiện tại Thiên Tân (Trung Quốc) hôm nay, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc - Fang Xinghai - cho biết nước này đã chuẩn bị cho kịch bản tồi tệ nhất, đồng thời đưa ra ước tính nếu tất cả hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ bị đánh thuế thì GDP Trung Quốc có thể giảm 0,7%.
Tác giả bài viết: Tú Anh
Nguồn tin: Trí thức trẻ/CNBC: